این کولیس ها از آن جایی که یک عدد واحد را بر روی قسمت مانیتوری نمایش می دهند و دیگر احتیاجی به قرائت از روی خط کش نمی باشد، نسبت به کولیس های عقربه ای بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند. برخی از این نوع کولیس ها قابلیت تبدیل واحد به سانتی متر، میلیمتر و اینچ را دارند. می توان با آن ها برخی اندازه گیری های دیفرانسیلی را انجام داد. کولیس های دیجیتال می توانند اندازه ها را در حافظه ی خود نگه دارند. از این قابلیت می توان در جاهایی که کار کردن دشوار است و امکان دیدن عدد روی مانیتور نیست استفاده می شود.کولیس ها با طول معمولی ، ۶ اینچ یا ۱۵۰ میلیمتر از فولاد ضد زنگ ساخته می شوند که دارای دقت نسبی ۰.۰۰۱ اینچ و ۰.۰۲ میلیمتر می باشند. تکنولو‍‍ژی مشابه در ساخت کولیس ها با طول بلند تر(۸ اینچ و ۱۲ اینچ ) به کار گرفته شده که دقت آن ها برای کولیس های ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیمتر، ۰.۰۰۱ اینچ یا ۰.۰۳ میلیمتر و برای ۲۰۰ تا۳۰۰ میلیمتر، ۰.۰۰۱۵ اینچ یا ۰.۰۴ میلیمتر است. بسیاری از کولیس های ساخت چین که قیمت آن ها گران نیست، با دقت خوبی از لحاظ منطقی کار می کنند. یک مشکل این کولیس ها این است که هنگامی که در حالت خاموش قرار می گیرند، همچنان از باتری و قدرت آن استفاده می نمایند. یعنی در واقع آن ها چیزی را نمایش نمی دهند اما همچنان جریان تا زمانی که تمام شود در آن ها برقرار است. جریان در حدود ۲۰ میکرو آمپر است که خیلی بیشتر از جریان در کولیسها با برند های معروف است. بعضی از مواقع وقتی که ولتاژ باتری خیلی کم شود، کولیس دیگر کار نمی کند. سلول های نقره ای با سلول های قلیایی ولتاژ برابری ایجاد می کنند اما عمر آنها برای کارایی بیشتر است. پس آن ها جایگزین مناسبی برای سلول های قلیایی هستند. کولیس های دیجیتال این قابلیت را دارند که یک سری از خروجی ها را با اتصال به کامپیوتر، در اختیار قرار دهند. یک سری مبدل ها وجود دارند که می توان با استفاده از آن ها خروجی ها را وارد برنامه های آماری یا جداول و یا نرم افزار های مشابه نمود. همانند کولیس های عقربه ای پیچی وجود دارد که می تواند کولیس را در حالت اندازه گیری ثابت نگه دارد و از حرکت آن جلوگیری نماید.

مقایسه

هر کدام از انواع کولیس مذکور در بالا مزیتها و خطاهای نسبی مخصوص خود را دارند. کولیس ورنیه ها با دوام اند ، در بلند مدت با دقت عمل می کنند، از میدان های مغناطیسی تاثیر نمی پذیرند و بسیار ضد ضربه اند. .همچنین قرائت رقم آخر نسبتا راحت می باشد .آنها ممکن است هر دو مقیاس سانتی متر و اینچ را داشته باشند.اما کولیس ورنیه نیازمند دید مناسب چشم یا عینک بزرگ کننده برای قرائت است و ممکن است در قرائت از فاصله دور و زوایای نا مناسب ، آزمایشگر دچار مشکل شود. در محیط های تولیدی قرائت کولیس ورنیه در طول روز مستعد خطا بوده و کارگران را آزار می دهد. کولیس های عقربه ای نسبتا راحت قرائت می شوند و می توانند برا یمقایسه در هر نقطه ای روی صفر تنظیم گردند. آنها شدیدا به ضربه حساس اند و بسیار مستعد کثیف شدن چرخ دنده ها هستند که می تواند مو جب کاهش دقت شود. کولیس های دیجیتالی به راحتی از سیستم سانتی متر به سیستم اینچ تغییر می کند.آنها به سادگی در هر نقطه صفر می شوند و در هر دو جهت قرائت را انجام می دهند. و در صورتی که امکان مشاهده صفحه کولیس نباشد با فشردن دکمه “Hold” یا با صفر کردن و بستن کولیس ( که مقدار منفی اندازه گیری مورد نظر را نشان می دهد ) امکان قرائت مهیا می شود.آنها از نظر مکانیکی و الکترونیکی شکننده اند.اکثرا نیازمند باتری اند و در برابر سرما مقاومت خوبی ندارند.همچنین مقاومت معمولی در برابر ضربه دارند و در برابر کثیفی آسیب پذیر اند.

استفاده

کولیس ها باید به درستی استفاده شوند تا بتوانند اندازه گیری دقیقی به ما بدهند. مثلا برای اندازه گیری ضخامت یک بشقاب، کولیس ورنیه بایستی در زاویه درستی قرار گیرد تا به ما ابعاد دقیق را بدهد. برای اندازه گیری ابعاد گرد شکل و یا با شکل نامشخص، احتیاج به تمرین بیشتر است. دقت اندازه گیری برای استفاده از کولیس به شدت به مهارت کاربر بستگی دارد. فک دستگاه کولیس ورنیه باید محکم به قسمتی که می خواهد اندازه گیری شود بچسبد.

کولیس میکرومتر

کولیس های میکرومتری به جای استفاده از قسمت افقی نظیر ورنیه یا عقربه و یا مانیتور دیجیتال، از یک پیچ برای اندازه گیری استفاده می کنند و به آن ها میکرو متر یا ریز سنج می گویند.که درانواع مختلف ساخته می شود، به این شکل که ما میکرومتر خارج سنج داریم که می تواند سطح خارجی اجسام را اندازه بگیرد و میکرومتر داخل منبع که سطح داخلی اجسام را ندازه گیری می کند.میکرومتر نیز از بخشهای مختلفی تشکیل شده است ، که عبارتند از :فک ثابت میکرومتر – فک متحرک میکرومتر- استوانه مدرج و یا همان خط کش میکرومتر، پوسته مدرج یا ورنیه میکرومتر کمانی که برای گرفتن میکرومتر از آن استفاده می شود. در قسمت انتهایی میکرومتر یک جغجغه است و اهرمی که در موقع اندازه گیری، قفل می شود

طرز کار با میکرومتر:
در میکرومتر هم مانند کولیس اندازه می تواند اینچ یا میلیمتر باشد، اندازه طول خط کش میکرومتر به صورت 25 میلیمتر، 25 میلیمتر می باشد، یعنی اینکه ما یک نوع میکرومتر داریم که از مقدار صفر تا 25 میلیمتر را اندازه می گیرد و باز میکرومتری داریم که از 25 تا 50 میلمتر را اندازه می گیرد و به بالا
· طرز خواندن میکرومتر:
گر به خط کش میکرومتر توجه شود دیده می شود که دارای یک خط افقی است یکسری تقسیم بندی بالای خط افق است ، و یکسری زیر خط افق است.تقسیم بندی که بالای خط افق است فاصله بین آنها یک میلیمتر است، و تقسیم بندی که زیر خط افق است فاصله بین آنها نیم میلیمتر می باشد.استوانه مدرج وجود دارد که روی خط کش اصلی ما حرکت می کند، معمولاً میکرومترها با دقت 01/0 میلیمتری ساخته می شوند. اگر دقت کنیم، می بینیم که روی ورنیه از صفر تا 50 قسمت مساوی تقسیم بندی شده است.حال فرض می کنیم قطعه ای را اندازه گیری کردیم و می خواهیم اندازه آن را بخوانیم، برای خواندن میکرومتر بدین صورت عمل می کنیم که به آخرین خط، خط کش که از زیر ورنیه مشخص است، دقت می کنیم.این اندازه اندازه اصلی ما است. برای بدست آوردن مقدار خورده آن، توجه می کنیم که کدام خط ورنیه رو به روی خط ، خط کش به صورت کامل قرار گرفته است.

نکته:
· در حین استفاده از میکرومتر به نکاتی می بایست توجه کرد:در زمان خواندن میکرومتر می بایست درست مقابل چشمان قرار بدهیم.در زمانیکه ما قطعه ای را در بین دو فک متحرک و ثابت قرار می دهیم، و اندازه می گیریم بوسیله دست استوانه مدرج را می چرخانیم تا با قطعه کار، تماس پیدا بکند، و وقتی تماس پیدا کرد، بقیه کار را با جغجغه انجام می دهیم

منبع: ویکی پدیا